یا محسن
ای چشم گریان از غم فراق بهترین بنده و شایسته‌ترین خلق نزد تو، ای در حزن نشسته برای رفتن خُلق عظیم به سوی خالق. ای دل غمبار از عروج مهربان‌ترین خلق به خلق از خاک به افلاک.
دمی غصه و غم از رحلت والاترین نبی و آخرین نبی اعظم حضرت محمد مصطفی (ص) به سوی خالق خویش. پیامبری که برای امت رحمت بود و برکت.
پس رحلت جانگدازش تسلیت باد
و تسلیتی مضاعف برای شهادت سبط اکبر حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام و سلاله پاکش حضرت امام رضا علیه السلام.
در آستانه سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمدبن عبدالله(ص) و شهادت امامان بزرگوارمان حضرت امام حسن مجتبی(ع) و حضرت امام رضا(ع) و در ایامی که دل ها از فراق ، داغدار و چشم ها به ماتم اشکبار است، سروده ای در وصف رسول خدا(ص)
مگر یتیم نبودی خدا پناهت داد
خدا که در حرم امن خویش راهت داد
هجوم جهل و خرافه، هجوم تاریکی
خدا پناه در آن دوره سیاهت داد
خدا، خدا و خدا، آن خدای بی مانند
همان که عصمت پرهیز از گناهت داد
همان که جان نجیب تو را مراقب بود
همان که سینه خالی زاشتباهت داد
توان و توشه به پایان رسیده بود، ولی
خدا رسید به فریاد و زاد راهت داد
بگو که نعمت پروردگار پنهان نیست
خدا که دست تو را خواند و دستگاهت داد
خدا که چشم تو را با نماز روشن کرد
خداکه فرصت تشخیص راه و چاهت داد
چقدر واقعه آسمانی و شفاف
خدا به یمن دعاهای صبحگاهت داد
خدا که عاقبتی خیر و خوش عطایت کرد
خدا که آینه را نور با نگاهت داد
قسم به روز، که خورشید شمع خانه توست
قسم به شب که خدا برتری به ماهت داد
خدا که اشک تو را جلوه گهر بخشید
خدا که شعله روشن به جای آهت داد
خدا که جان تو را از الهه ها پیراست
خدا که غلغله قول لااله ات داد
یتیم آمده ام، مانده ام، پناهم ده
مگر یتیم نبودی خدا پناهت داد
گوهر صلوات
چراغ هدایت گری بشر، همواره روشن است؛ چنان که نام پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله جاوید است. روزهای مقدس خدا، یادواره هایی از فضایل‌ند و امروز، رنگ و بوی صلوات گرفته ایم. امروز در فضایی آکنده از بغض و غزل گریه، دل را قرین عطر صلوات می کنیم و در غمِ گل های محمدی شریک می شویم. انگیزه ای فراهم شده تا با ارج نهادن به تلاش های بی وقفه حبیب خدا، از خوان پر کرامت صلوات بهره مند شویم. فرصتی مهیا شده تا پس از بررسی «معنای این ذکر شریف» و «چگونگی درود عرشیان و فرشیان»، و نیز بررسی «صلوات در قرآن کریم» و «نماز»، به مساحت معنوی این ذکر کوتاه بیشتر پی ببریم. از جمله بدانیم: «صلوات گناهان را از میان می برد»، «وسیله برآمده شدن حاجات است»، «فقرزدایی می کند»، «باعث استجابت دعا می شود»، «نقش مهمی در قیامت و در سنجش اعمال دارد» و «در محو شدن گناهان مؤثر است».
با هم به سمت دشت اشراق صلوات گام برمی داریم:
اللهم صل علی محمد و آل محمد
در حزن بی شمار
مسجدالنبی در تراکم سوگ واژه های وداع، غمگنانه ترین تصویر امروز است. صلوات و محراب و منبر، در جامه اشکند و مهرانگیزترین خانه وحی، در حزن بی شمار. صحیفه های رسولان پیشین، در محضر شریف قرآن با دسته گل های تسلی نشسته اند. سرتاسر امروز، دریای تیره ماتم است. بوی شرجی عزا، سرزمین شعرهای آیین را فرا گرفته است.
28 صفر، پای هموارترین بیان ها را نیز به تیغستان اندوه کشانده است. تاریخ که روزگاری هجرت طربناک پیامبر را تا مدینه عاشق دیده بود، اینک این هجرت غمبار را چگونه روایت کند؟ دستی کو تا غبار تلخ مرثیه را بزداید؟ همه هستی مصیبت زده اند. با کوچ زبده وجود، گرداگرد دین برگزیده، شیون هایی از تبار غروب است و ماتم سرایی. نگاه کن کنار رسالت سبزی که بر دوش قلم نهاده شده، داغ بیست و هشتم صفر را.
معنای صلوات
صلوات در اصل به معنای دعاست و نماز را به دلیل دربرداشتن دعا، «صلاة» می گویند. در عرف، صلاة را بر دو چیز اطلاق می کنند: یکی «درود»، که دعایی خاص است و دیگری «نماز» که عبادتی مخصوص است.
گفته اند حقیقت دعا آن است که بنده با تمام اعضا خدا را بخواند. درود دهنده نیز باید گاه فرستادن صلوات، دلش با زبان موافق باشد و این الفاظ کوتاه و روشن را با تأمّل و توجه جان، همراهی کند.
پژوهش بیشتر در ترجمان صلاة، ما را به احتمال های دیگری در این زمینه رهنمون می‌سازد: گروهی صلاة را از «صله» دانسته اند و بر این عقیده اند که نمازگزار حقیقی آن است که در حال نماز، از خلق منفصل و به خالق متصل گردد، و درود دهنده کامل نیز آن است که از آثار بدعت، منقطع و به انوار سنت متصل شده باشد. دسته دیگر، ریشه صلاة را «تصلیه» می دانند که به معنای پیروی است. بر این اساس، نمازگزار، پیرو شارع در امر او و درود دهنده، تابع پروردگار و فرشتگان خواهد بود، به فرموده آیه شریف: «إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ». (احزاب: 56)
صلوات در قرآن کریم
قرآن مجید در آیات فراوانی، از آخرین سفیر الهی و این شخصیت پرفروغ عالم هستی، به شکل های گوناگون سخن گفته و چهره مقدس و ملکوتی اش را به تصویر کشیده است. گاه نام مقدسش را با تعظیم یاد می کند. زمانی اطاعت از او را اطاعت از پروردگار و نافرمانی او را نافرمانی خدا برمی شمارد. گاهی به وجود پربرکتش سوگند یاد می کند و وقتی دیگر به دفاع از او برمی خیزد.
خدای کریم افزون بر بیان اوصاف پیامبراعظم صلی الله علیه و آله در قرآن مجید، احترام به آن حضرت را یکی از واجبات مسلمانان برشمرده و در آیاتی، همگان را به این امر مهم و وظیفه شرعی فراخوانده است. از جمله مصداق های آشکار احترام پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله ، مسئله صلوات است. جالب اینکه پروردگار پیش از آنکه چنین دستوری را صادر کند، نخست خود و فرشتگانش برای پیامبر، صلوات می فرستند و سپس می فرماید: «ای مؤمنان! شما نیز به دلیل ادای احترام و رعایت حقوق رسول خدا صلی الله علیه و آله بر او صلوات و درود بفرستید». (احزاب: 56)
پیوند صلوات و نماز
در تفسیر منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام آمده است: «از حقوق نماز این است که پس از نماز، با اعتقاد به اینکه پیامبر و آلش بهترین انتخاب شدگان هستند، بر آنها صلوات بفرستی».
از امام صادق علیه السلام نیز روایت شده است: «روزه با دادن زکات فطره تمام می شود، همان طور که نماز با صلوات بر محمد و آلش به پایان می رسد. کسی که روزه بگیرد و عمدا زکات فطره ندهد، روزه اش، روزه نیست، همان گونه که اگر کسی نماز بخواند و عمدا صلوات بر محمد و آلش را ترک کند، نمازش، نماز واقعی نخواهد بود».
صلوات، برطرف کننده نیاز
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله می فرماید: «صلوات فرستادن شما بر من، باعث روا شدن نیازهایتان است. در این صورت، خدا را از شما راضی می گرداند و اعمالتان را پاکیزه می کند.»
امام صادق علیه السلام روش خواستن حاجت را این گونه شرح می دهد: «هرگاه اراده کردید چیزی از نیازمندی های دنیا را از خداوند سبحان بخواهید، ابتدا باید خدا را بستایید و سپس بر محمد و آل محمد صلوات بفرستید. آن گاه حاجت خود را از خداوند کریم درخواست کنید.»
نیز از آن حضرت است که: مردی وارد مسجد شد و پس از به جا آوردن نماز، دست به سوی درگاه خدا بلند کرد و نیازهای خود را طلبید. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که در مسجد حضور داشت، با مشاهده این وضع فرمود: این بنده در خواسته خود از خدا تعجیل کرد. سپس شخص دیگری آمد و دو رکعت نماز گزارد و ثنای خدا را به جا آورد. آن گاه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات فرستاد و خدمت حضرت رسید. رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: «دعایت در آستانه اجابت است».
برطرف شدن فقر با صلوات
فرستادن صلوات، توان گری می آورد و فقر را از انسان می زداید. گویند: فقیری در حال تنگ دستی پیامبر را در خواب دید. حضرت به او فرمود: اگر می خواهی بی نیاز شوی و خداوند برای تو از آسمان روزی برساند، بر من صلوات بفرست. پس از این خواب، آن مرد شروع به فرستادن صلوات کرد. چند روزی نگذشته بود که در راه عبور از خرابه ای، پایش به خشتی خورد و هنگامی که خشت کنار رفت، ناگهان چشمش به گنجی از طلا افتاد، ولی با خود گفت: پیامبر فرموده که خدا از آسمان برایم روزی خواهد فرستاد. از این رو، به آن دست نَزَد و به خانه رفت. در خانه جریان را برای همسرش تعریف می کرد که به طور اتفاقی مرد یهودی ای که همسایه آنها بود، صدای او را از پشت بام شنید و از محل گنج آگاه شد. یهودی، غلام خود را صدا کرد و سراغ گنج رفتند. وقتی به آن محل رسیدند، به غیر از چند مار و عقرب چیزی دیگر ندیدند. یهودی مار و عقرب ها را جمع کرد و به قصد انتقام از دروغ پردازی آن مردم مسلمان، آنها را به خانه آورد و از سوراخ پشت بام به خانه مرد مسلمان ریخت. همه مار و عقرب ها دوباره به طلا تبدیل شدند و آن مرد فقیر مسلمان به آرزوی خود رسید و خدا از آسمان برایش روزی فرستاد. یهودی از شدت شگفتی فریاد زد: این چه سرّی است که کوزه پیش من پر از مار و عقرب بود و نزد شما پر از دینار؟ آن مرد مسلمان گفت: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به من فرمود: اگر می‌خواهی بی نیاز شوی، بر من صلوات بفرست. در این هنگام مرد یهودی اسلام آورد و مسلمان شد.
اگر از آفت دوران شکسته حال شوی
امان طلب ز جناب مقدس نبوی
و گر سهام حوادث تو را نشانه کند
پناه بر به حصار درود مصطفوی
استجابت دعا با صلوات
دعا برای رسیدن به مرحله استجابت، نیازمند صلوات است. امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر کس، اگر حاجتی داشته باشد، باید اول بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، سپس حاجت خود را بخواهد و در پایان دعا نیز صلوات بفرستد؛ زیرا حق تعالی، کریم تر از آن است که دو طرف دعا را قبول کند و وسط دعا را نپذیرد.
صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله ، حجاب ها را برطرف می کند.» بیان دیگر ایشان چنین بر جان ها می نشیند: «همیشه میان دعا و مستجاب شدنش، حجابی می آید و مانع می شود، و تا بر محمد صلی الله علیه و آله صلوات فرستاده نشود، آن حجاب برطرف نمی گردد».
بی بدرقه درود او هیچ دعا
البته به منزل اجابت نرسد
صلوات، مهریه حوّا بوده است. در أمالی شیخ صدوق آمده است که حضرت آدم علیه السلام ده بار بر پیامبر صلوات فرستاد تا خداوند حوا را به ازدواج او درآورد.
ارتباط پیامبران پیشین با صلوات
امام هادی علیه السلام به عبدالعظیم حسنی فرمود: حق تعالی ابراهیم را خلیل خود گردانید به دلیل آنکه بسیار بر محمد و آل او صلوات می فرستاد.
خداوند به موسی علیه السلام وحی کرد: ای موسی! آیا می خواهی من به تو، از کلامت به تو، از نگاهت به چشم تو، از روحت به بدن تو و از اندیشه ات به دل تو نزدیک تر باشم؟ موسی علیه السلام عرض کرد: آری. خطاب رسید: اکنون که جویای این سعادت هستی، بر حبیب من، محمد مصطفی صلی الله علیه و آله صلوات بفرست؛ زیرا صلوات بر او، رحمت و نور است.
صلوات و رنج شیطان
روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از راهی عبور می کرد. شیطان را دید که خیلی ضعیف و لاغر شده است. از او پرسید: چرا به این روز افتاده ای؟ گفت: ای رسول خدا! از دست امت تو رنج می برم. پیامبر فرمود: مگر امت من با تو چه کرده اند؟ گفت: امت شما شش ویژگی دارند که من طاقت دیدن آنها را ندارم:
1) آنکه هر وقت به هم می رسند، سلام می کنند.
2)اینکه با هم مصافحه می کنند.
3)آنکه هر کاری می خواهند انجام دهند، ان شاءالله می گویند.
4) از گناهان استغفار می کنند.
5)تا نام شما را می شنوند، صلوات می فرستند.
6)ابتدای هر کار بسم الله الرحمن الرحیم می گویند.
در بخش آغازینِ روایتی می خوانیم: «فردای قیامت در ترازوی عدل الهی، چیزی سنگین تر از ذکر صلوات بر محمدو آل محمد صلی الله علیه و آله نیست».
حِرز امان چیست؟ نعت و نام محمد صلی الله علیه و آله
صلّ عَلی سیّدالأنام محمد صلی الله علیه و آله
در تاریخ آمده است: زنی، پسر نابینا و ناشنوایی داشت. روزی خدمت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله رسید و درخواست کرد بچه او را شفا دهد. حضرت فرمود: ای زن! اگر می خواهی شفا یابد، بر من صلوات بفرست. آن زن برخاست و در مسیر خانه، هر گامی برمی داشت، یک صلوات می فرستاد. هنگامی که به خانه رسید، فرزند خود را سالم دید. پس خدمت پیامبر بازگشت و موضوع شفا یافتن فرزندش را به آن حضرت عرض کرد. حاضران در مجلس، شادمان گشتند. آن گاه جبرئیل نازل شد و عرض کرد: خداوند می فرماید: همان گونه که او را به برکت صلوات شفا دادم، در روز قیامت، گناهان امت تو را نیز به برکت صلوات می آمرزم.
سر خیل رُسُل، شافع روز عَرَصاتب نمود به امت از کَرَم راه نجات فرمود خدا جمله گناهش بخشدهر کس که برای من فرستد صلوات.
صلوات، موجب حصول رضای خداست: تمجید و پرداختن به مدح کسی، موجب خرسندیِ دوست او می شود. از این رو، یاد کردن حبیب خدا با صلوات ـ که نشانه تعظیم است موجب خشنودیِ حق تعالی است.
صلوات، موجب اثبات محبت بنده به خداست: زیرا نشانه دوستی کسی، دوستی با دوست او نیز هست و چون حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله ، حبیب پروردگار است، پس دوستی با آن حضرت، نشانِ دوستی با خداوند متعالی است.
صلوات، موجب حیات دل است: مؤمن راستین، همواره گوش به فرمان قادر متعالی گام برمی دارد. صلوات، فرمان خداست و مؤمن با فرستادن صلوات، امر الهی را اطاعت می کند. حیات دل، چیزی جز این نیست که انسان در مسیر ایمان، مطیع فرمان باشد.
صلوات، موجب هدایت دل است: هر عملی، اثری در دل پدید می آورد. بدیهی است هر چه آن عمل به تکرار بینجامد، میزان اثرگذاری اش بر دل بیشتر است. تکرار و مداومت درود نبوی ـ به شرط توجه روحانیت خاتم رسولان ـ موجب بروز آثار محبت رسول خدا صلی الله علیه و آله در دل هاست که در پی این معنا، زوایای باطنی با نور هدایت آشنا می شود.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله :
بهترین اعمال در آخرت سه چیز است:
الف)صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله
ب) آب رسانی به تشنه ها
ج) دوستی علی بن ابی طالب علیه السلام.
برخی از فرشتگان در شب معراج به پیامبر گفتند: ما منتظریم تا شخصی از امت شما صلوات بفرستد و ما برای او قصری بسازیم.
عبدالسلام بن نعیم گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: من داخل کعبه شدم و دعایی به خاطرم نیامد به جز صلوات بر محمد صلی الله علیه و آله . امام فرمود: آگاه باش کسی از خانه خدا مانند تو در فضیلت و ثواب، بیرون نیامده است.
